شرکت مهندسی آریانام

   امروزه با توجه به تحریم ها و شرایط اقتصادی کشور، شناسایی پلیمرها و مواد شیمیایی در راستای مهندسی معکوس و تولید مواد و قطعات خارجی در داخل کشور، از اهمیت بالایی برخوردار است.

   روش های متعددی برای شناسایی مواد و قطعات پلیمری وجود دارند که اغلب آنها نیازمند استفاده از دستگاه های شناسایی هستند. اما در صورت عدم دسترسی به این دستگاه ها نیز میتوان به وسیله روش هایی ساده از جمله حلالیت، تست شعله و اسیدی/ بازی بودن مواد به اطلاعات مناسبی از پلیمرها دست یافت. در این مقاله این روش ها به صورت جزیی شرح داده می شوند.

آزمون شعله:

    مقدار بسیار کمی (حدود 0/2 – 0/1 گرم)از نمونه را به وسیله اسپاتول فلزی روی لبه خارجی شعله می گیریم. اگر نمونه بلافاصله شعله­ور نشد، به مدت چند ثانیه نمونه را در شعله قرار می دهیم و سپس آنرا از شعله دور می کنیم. سهولت در شعله­وری، بو، خوداطفایی، تغییر رنگ، ذوب و تجزیه نمونه، نحوه سوختن نمونه و رنگ شعله باید مورد توجه قرار گیرند. پس از آن نمونه باید به منظور تعیین خاکستر نیز سوزانده شود که البته از آنجایی که بسیاری از بخارات و یا مواد حاصل از سوزاندن ممکن است مضر باشند و سبب از بین رفتن حس بویایی گردند، عمل بوییدن باید بسیار کوتاه و سطحی صورت گیرد. با پاسخ به سوالات زیر و درنظر داشتن عناصر تشکیل دهنده پلیمر مجهول می­توان پلیمر را تا حدودی شناسایی کرد:

ü      آیا ماده به سختی می­سوزد؟                       

ü      آیا شعله خود به خود خاموش می­شود؟

ü      شعله چه رنگی است؟

ü      آیا نمونه پس از سوختن از خود خاکستر به جا می­گذارد؟

ü      آیا نمونه متورم می­شود؟

ü      آیا نمونه نرم می­شود؟

ü      آیا نمونه ذوب می­شود؟

ü      آیا نمونه زغالی می­شود؟

ü      چه بویی از سوختن حاصل می­شود؟

به عنوان مثال، پلی اتیلن که پرمصرف ترین پلیمر موجود در جهان می باشد بر روی شعله با پایه آبی رنگ می سوزد و بر روی شعله چکه می کند و بویی مانند سوختن شمع ایجاد می نماید.

آزمون حلالیت:

  مقدار بسیار کمی (حدود 0/2 – 0/1 گرم) نمونه را در حلال های مختلف اعم از قطبی و غیر قطبی قرار می دهیم.

حلالهای قطبی شناخته شده عبارتند از آب، استون،THF، DMFو ...؛ و حلال های غیر قطبی شامل تولوئن، زایلن و ... می شوند.

گاهی نیاز است از مگنت و دستگاه هم زن مغناطیسی برای حل شدن ماده استفاده شود. گاهی نیز به حرارت دهی برای حل شدن نمونه در حلال نیاز می باشد. گاهی با حل شدن نمونه در حلالی خاص شناسایی به راحتی صورت می پذیرد:

در انتها باید به سوالات زیر پاسخ داد:

ü      آیا پلیمر در حلال متورم می شود؟                     

ü      آیا مقدار کمی از پلیمر حل می شود؟ یا کل نمونه حل می شود؟

ü      آیا ویسکوزیته محلول بالا می رود؟

ü      آیا تغییر رنگی در حلال صورت می پذیرد؟

برای مثال، اسید فرمیک حلالی مناسب برای پلی آمیدها بوده و پلی آمید به راحتی درون آب حل می گردد.

آزمون بررسی PH:

با استفاده از کاغذ تورنسل و با آزمونی ساده می توان به اسیدی یا بازی بودن نمونه پی برد که برای شناسایی پلیمرها می تواند مفید باشد:

کاغذ تورنسل ایده‌آل درحالت خنثی به رنگ بنفش است.
• اگر ماده‌ای رنگ کاغذ تورنسل را از آبی به قرمز تغییر دهد، ماده­ای اسیدی است. اگر ماده‌ای رنگ کاغذ تورنسل قرمز را تغییر ندهد، ممکن است اسیدی یا خنثی (نمک) باشد، چرا که ترکیبات خنثی هیچ تأثیری بر روی کاغذ تورنسل ندارند. 
• به طور مشابه، اگر یک کاغذ تورنسل قرمز، به آبی تغییر رنگ دهد، ماده بازی است. مشابه با اسید، اگر یک کاغذ تورنسل آبی باقی بماند، می تواند به این معنی باشد که ماده یا باز و یا خنثی است.

کارشناسان آزمایشگاه همکار آریانام با استفاده از روش های مقدماتی و دستگاهی، در اسرع وقت نسبت به شناسایی نمونه های مجهول مشتریان اقدام نموده و از این طریق نقش خود را در راستای کمک به تولید داخلی و مهندسی معکوس قطعات کاربردی ایفا می کند. لطفا جهت کسب اطلاعات بیشتر با واحد آزمایشگاه شرکت آریانام تماس حاصل فرمایید.