شرکت مهندسی آریانام

یکی از آزمون های پرکاربرد جهت تعیین مقاومت کافی لوله و اتصالات پلیمری دربرابر اشعه ماوراء بنفش، آزمون تعیین درصد دوده است.

پلیمرها به ویژه پلی آلفین ها مانند پلی اتیلن در اثر قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید ودرحضور اکسیژن تخریب می شوند. زنجیرهای پلیمر طی یک واکنش رادیکالی ، تخریب شده و ساختار آن تغییر می کند. دراثر تخریب صورت گرفته ، خواص فیزیکی مکانیکی قطعه افت چشمگیری خواهد داشت. درمورد محصولاتی که امکان قرارگیری آنها در معرض نور خورشید به هنگام انبارش یا استفاده وجود دارد (مانند لوله و اتصالات پلی اتیلنی) استفاده از مواد ضداشعه فرابنفش توسط یک فرآیند اختلاط مناسب به مواد اولیه ضروری می باشد. دوده به دلیل داشتن خواص بسیار مناسب درجذب اشعه ماوراء بنفش معمولأ یکی از گزینه های مورد استفاده می باشد. در لوله و اتصالات پلی اتیلنی بطور معمول از دوده به دلایل ذیل استفاده می کنند:
الف) خواص مناسب دوده درجذب اشعه ماوراء بنفش و محافظت پلی اتیلن دربرابر هوازدگی.
ب) قیمت مناسب.
ج) قابلیت شناسایی واندازه گیری نسبتأ آسان مقدار دوده.
د) رنگ دهی لوله.

تاثیر مقدار دوده در کیفیت لوله و اتصالات پلیمری
درصورتی که مقدار دوده در محصول نهایی کمتر از حدلازم باشد (ISO 6964) پلیمر مقاومت کافی دربرابراشعه ماوراء بنفش را نخواهد داشت و درصورتی که مقدار دوده بیشتراز حد مورد نظر باشد فرآیندپذیری مخلوط به دلیل کاهش ویسکوزیته، کاهش می یابد و باعث تجمع دوده در بستر محصول شده و در همان نقطه باعث تمرکز تنش شده و اکثرا با عث مردود شدن در آزمون های کشش و آزمون فشار هیدرواستاتیک محصول می گردد. شرط لازم جهت محافظت پلیمر دربرابر اشعه ماوراء بنفش مناسب بودن مقدار دوده می باشد اما این کافی نیست. ذرات دوده به دلیل ساختارشیمیایی خاص خود، تمایل به خوشه ایی شدن و بهم چسبیدن دارند. لذا فرآیند اختلاط باید به    گونه ایی صورت گیرد که ذرات علاوه بر ریز شدن وپخش شدن ، به نحوی مناسب در بستر پلیمر توزیع گردند تا بتواند اثربخشی مطلوبی درمحافظت کامل از پلیمرداشته باشد.
باتوجه به مواردفوق به منظورارزیابی یک محصول در خصوص مقاومت به اشعه ماوراء بنفش، دوشاخص باید اندازه گیری شود، یکی میزان افزودنی و دیگری چگونگی پراکنش آن.
روش پیرولیز مطابق استاندارد 6964 ISOو یا ملی 19990 برای تعیین میزان دوده درترکیبات پلی اتیلنی می باشد که به روش وزنی پس از اینکه آزمونه در محیط بی اثر ازت پیرولیز شد انجام می شود نتیجه قابل قبول برای مقدار دوده بین 2 تا 2.5 درصد است.